In de loop der jaren zijn er veel atleten geweest waarvan een grote toekomst werd voorspeld. Eén van de bekendste, maar misschien wel de meest ontluisterende verhalen is de carrière van profvoetballer Freddy Adu. Toen hij 12 jaar was zat de hoofdscout van Inter Milan al achter hem aan en noemde hem een geweldig getalenteerde speler vanwege zijn fysieke kwaliteiten en technische skills. Vervolgens werd hij op zijn 14e al profvoetballer en werd hij al snel ‘de volgende Pele’ genoemd. Anno 2021, na een veelvoud aan clubs te hebben versleten, speelt Adu nu bij Österlen FF en heeft hij zijn potentie nooit kunnen waarmaken. En hoewel er verschillende redenen te verzinnen zijn waarom dit niet is gelukt, is de kans groot dat het iets te maken had met zijn mindset. Als we het over mindset hebben, is er onderscheid gemaakt tussen een growth (groei) en een fixed (vaste) mindset. Onderzoek naar deze termen is voortgebracht door Carol Dweck, die als professor Psychologie aan de Standford University tientallen jaren onderzoek deed naar samenhang tussen prestatie en succes.
Wat maakt iemand succesvol?
Wat zijn de belangrijkste voorspellers van of iemand in zijn carrière succesvol is? Vaak kijken we eerst naar technische vaardigheden (Technical Competence) en fysieke vaardigheden als we iemand beoordelen, terwijl coachbaarheid, grit en mindset daarin doorslaggevender zijn. Uiteraard is het niet zo dat je alleen op een sterke mindset kunt teren en zijn bepaalde kwaliteiten vaak een eis om een kans te maken. Neem bijvoorbeeld de basketbal of zwemwereld, hoewel er uitzonderingen zijn, zijn het allebei sporten waarbij het een overduidelijk voordeel heeft om een bepaalde lichaamsbouw te hebben. Ook bij de Special Forces en commando’s is het een veel voorkomend verschijnsel. Bij hen is er absoluut sprake van een fysieke eis om bijvoorbeeld alleen al deel te mogen nemen aan de opleiding. Toch beamen ook de Special Forces: uiteindelijk bepalen niet de fysieke kwaliteiten van deelnemers of zij de opleiding halen, maar maakt mindset het verschil.
Mentale factoren zoals coachbaarheid, emotionele intelligentie en motivatie zijn een belangrijkere voorspeller dan technische vaardigheden. naar bron 1
Wat is een fixed of een vaste mindset?
Herken jij uitspraken over jezelf als: ‘ik ben gewoon slecht in rekenen’, ‘ik ben gewoon geen atleet’, ‘ik ben een uitsteller’ of ‘het is gewoon lastig voor mij om af te vallen’? Hoewel er in ieder van deze overtuigingen zeker (een kern van) waarheid kan zitten, zijn deze uitspraken ook onderdeel van een fixed mindset. Je kunt spreken van een fixed mindset als je er in gelooft dat je kwaliteiten en je vaardigheden zijn aangeboren. Deze vaardigheden zijn ‘fixed’ en kunnen dus niet veranderen. Het nadelige gevolg van zo’n mindset is dat je uitdagingen, waarin je mogelijk kunt falen, gaat vermijden. Want als je faalt betekent dat dat jij als persoon ergens in hebt gefaald. Als je ergens niet in kunt slagen, heeft het ook geen zin om vol te houden omdat je simpelweg niet over de vaardigheid beschikt om iets succesvol te laten zijn. Iemand gaat niet oefenen met rekenen, omdat hij toch al geen wiskundeknobbel heeft. Door bepaalde ervaringen te vermijden krijg je niet de mogelijkheden om fouten te maken, jezelf te ontwikkelen en hierdoor is er een grotere kans op het niet bereiken van je doelen. De fixed mindset leidt dan ook tot een self-fulfilling prophecy: je gelooft dat je iets niet kunt, waardoor je minder actie onderneemt. Het resultaat is dat je het ook niet kan. Je resultaat wordt bevestigd en je overtuiging is een stukje gegroeid. Uit onderzoek (Dweck 2006) blijkt ook dat mensen met een fixed mindset eerder opgeven als zij te maken krijgen met tegenslagen. Het hebben van een fixed mindset verklaart vaak, mogelijk ook bij Freddy Adu, waarom veel jonge atleten niet hun volle potentie benutten. Dan kun je nog zo fysiek en technisch onderlegd zijn..
Wat is een growth of een groeimindset?
Tegenovergesteld aan een fixed mindset staat de growth mindset, ofwel de groeimindset. Mensen met een growth mindset hebben de overtuiging dat zij zich kunnen ontwikkelen door hard te werken en door het krijgen van feedback van anderen. Zij zoeken uitdagingen en leerervaringen op, maken daardoor meer fouten, leren vervolgens van het maken van deze fouten, werken harder en het gevolg is dat zij hun potentieel beter benutten. Mensen met een growth mindset hebben de overtuigingen dat zij hun vaardigheden en kwaliteiten kunnen ontwikkelen door middel van hard werk, grit en doorzettingsvermogen. Zij geloven dat je kunt verbeteren, zo lang je bereid bent het werk daarvoor te doen. Onderzoek naar mensen met een growth mindset toont ook aan dat zij vaker doorzetten bij tegenslagen (Yeager & Dweck, 2012) en dat zij betere resultaten behalen.
De verschillen tussen een fixed en een growth mindset
Mensen met een fixed mindset vermijden uitdagingen, omdat ze het gevoel krijgen dat ze niet getalenteerd of slim zijn. Ze verliezen hun interesse als het werk moeilijk wordt en geven het gemakkelijk op. Mensen met een growth mindset zoeken juist de uitdaging op, omdat ze weten dat ze uiteindelijk zullen groeien en leren.
Een growth mindset heeft de volgende eigenschappen:
- Falen is een kans om te groeien
- Uitdagingen helpen hen om te groeien
- Inspanning en houding bepalen hun capaciteiten
- Intelligentie en talent worden steeds beter
- Geïnspireerd door het succes van anderen
- Proberen graag nieuwe dingen
- Geven prioriteit aan leren boven het zoeken naar goedkeuring
- Volharden ondanks tegenslagen
- Kunnen goed opbouwende feedback ontvangen
Een fixed mindset heeft de volgende eigenschappen:
- Zo ben ik nu eenmaal
- Falen is de limiet van mijn mogelijkheden
- Ik ben er goed in of niet
- Mijn vaardigheden veranderen niet
- Ik hou er niet van om uitgedaagd te worden
- Ik kan het of ik kan het niet
- Mijn potentieel is vooraf bepaald
- Als ik gefrustreerd ben, geef ik het op
- Kan kritiek of feedback niet verwerken
- Ik blijf bij wat ik weet
- Bedreigd door het succes van anderen
Hoe kom je van je van een fixed naar een growth mindset?
Oké, het is nu duidelijk dat het hebben van een growth mindset veel mogelijkheden biedt, maar de kans is groot dat je op bepaalde gebieden overtuigingen hebt die vallen onder een fixed mindset. Dus hoe kunnen we deze mindsets nu omdraaien?
1. Neuroplasticiteit: bewijs voor je growth mindset
De eerste stap naar het ontwikkelen van een growth mindset is door te leren over neuroplasticiteit. Dit is het vermogen van je brein om zich aan te passen aan de omgeving. Er worden nieuwe neurale paden aangelegd, afhankelijk van de stimulatie die je brein krijgt. Het beroemdste onderzoek naar neuroplasticiteit is gedaan onder Londsense taxichauffeurs. Uit de f-MRI’s van deze taxichauffeurs bleek dat hun hippocampus, het deel van je hersenen waarin je ruimtelijke informatie opslaat, een heel stuk groter is dan bij alle andere onderzochte Londenaren. Hoe komt dit? Doordat alle Londense taxichauffeurs het volledige wegennet van Londen uit hun hoofd moeten kennen. Een interessante bevinding in deze studie is ook dat hoe langer een chauffeur werkte, hoe groter zijn hippocampus was. Kortom, hoe meer iemand had getraind in het leren van de wegen, hoe meer zijn hersenen zich hadden aangepast.
2. Leer situaties anders te ‘framen’
Als mensen hebben wij, ten opzichte van andere dieren, het vermogen om ons denkvermogen te gebruiken en betekenis te verlenen aan gebeurtenissen. Framen houdt in dat je bewust op een andere manier gaat kijken naar een gebeurtenis. Door ‘falen’ te zien als iets dat je eigenlijk helpt om beter te worden, heb je de gebeurtenis (falen) een andere betekenis gegeven. Zie bijvoorbeeld hoe Michael Jordan aan heeft leren kijken tegen falen:
I’ve missed more than 9000 shots in my career. I’ve lost almost 300 games. 26 times, I’ve been trusted to take the game winning shot and missed. I’ve failed over and over and over again in my life. And that’s why I succeed. – Michael Jordan
3. Leer het woord ‘nog’ te gebruiken
Een kleine maar belangrijke taaltruc is om het woord ‘nog’ te leren toevoegen aan je beperkende overtuigingen rondom bepaalde vaardigheden die je hebt. ”Ik ben niet goed in wiskunde” kun je veranderen naar ”Ik ben nog niet goed in wiskunde”. Door dit woord toe te voegen geef je op een bewuste manier aan dat je het kunt ontwikkelen, terwijl je door het woord weg te laten eigenlijk onbewust zegt dat je het niet kunt ontwikkelen.
4. Focus op je ontwikkeling, niet op het resultaat
Mensen met een ‘fixed’ mindset zijn gefixeerd op het resultaat. Succes en falen hangt af van dit resultaat. Je kunt echter ook kijken naar de ontwikkeling. Als het resultaat even tegenvalt, kun je terugvallen op je progressie. Als je eenmaal progressie blijft boeken, zul je minder snel afhaken en op een gegeven moment die resultaten gaan boeken.
Gebruikte bronnen
- Cultivating a Growth Mindset. Teri Turner, MD, MPH, Med, and Melissa Carbajal, MD. Baylor College of Medicine – Houston and Center for Research, Innovation, and Scholarship in Medical Education. Journal of Pediatrics, October 21, 2017
- The new psychology of success. C.S. Dweck. Mindset. Random House Publishing Group, New York, NY (2006)
- Mindsets that promote resilience: when students believe that personal characteristics can be developed. Yeager, D. & Dweck, C.S. (2012). Educational Psychologist 37(4).
